Araç Değer Kaybı Hesaplama

Araç değer kaybı hesaplama programı ile hızlıca araç değer kaybınızı hesaplayabilirsiniz. Aşağıdaki araç değer kaybı hesaplama aracındaki ilgili boşlukları doldurduktan sonra hesapla butonuna basınız. Hızlıca ne kadar değer kaybı alacağınızı hesaplayınız. Trafik kazasına karışan bir aracın, o kaza sonucu tamir edildikten sonra değerinde meydana gelen azalmaya “Araç Değer Kaybı” denir. Kusursuz veya daha az kusurlu olduğunuz bir kazada hasar masrafları ödense bile araç elbet değer kaybedecektir. Böyle bir durumda mağduriyetin önüne geçilmesi için araç değer kaybının karşılanması gerekir.

Kusurlu tarafın sigorta şirketinden veya araç sahibinden aracınızın değer kaybının tazminini isteyebilirsiniz. Araç değer kaybı talebinde bulunmak kanunların size tanıdığı bir haktır. Fakat bu hakkınızı kullanabilmeniz için de birtakım şartlar bulunmaktadır. Yine araç değer kaybı hesaplaması yapılamayan bazı durumlar vardır. Bunlar;

• Tek taraflı kazalarda araç değer kaybı talep edilemez.
• Yüzde yüz kusurlu taraf araç değer kaybı isteyemez.
• Araç hakkında pert kararı ve aracın tamirinin ekonomik olmayacağı raporu verildiyse araç değer kaybı istenemez.
• Aynı zamanda bir araç ikinci kere bir kazaya karışmışsa ve bir önceki hasarla aynı hasarlı almışsa araç değer kaybı istenemez.

Araç değer kaybı hesaplama nasıl yapılır? Araç değer kaybı hesaplama yaparken nelere dikkat edilmelidir? Gibi merak ettiğiniz konuları bu yazımızda detaylıca açıkladık. Bütün bu işlemleri Kadim Hukuk ve Danışmanlık I Araç Değer Kaybı Hesaplama olarak sizin adınıza gerçekleştiriyor ve değer kaybınızı en kısa süre içerisinde tahsil etmenizi sağlıyoruz. Dava açılması durumunda ise Asliye Hukuk ve Asliye Ticaret Mahkemelerinde sizi temsil ediliyoruz.

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, bir motorlu aracın kazadan önceki hasarsız piyasa sürüm değeri ile kaza sonrası onarıldıktan sonraki değeri arasında oluşan farktır. Kaza neticesinde araç kazaya uğrayan araç, tamamen onarılmış olsa dahi hasar görmemiş araç değerinden düşük değerde olur. Bu durumda da araç değer kaybı söz konusu olur. Hasarlı trafik kazaları sonucunda aracın piyasa değerinde azalma olur. Bu kavram, hasar alarak onarım gören bir aracın ikinci el piyasa değerindeki düşüşü ifade eder. Zira, kazaya karışıp hasar gören aracın, en iyi şekilde tamir edilmiş olsa bile TRAMER (Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi) kayıtlarında yer alacak kaza nedeniyle, piyasa değişim değerinde bir düşüş olacaktır. Ancak, bir aracın kazaya karışması sonucu bir parçasının boya işlemi görmesi üzerine, aracın yeniden kaza geçirmesi halinde değer kaybı söz konusu olmazken; hasarlı parçanın değişmesi değer kaybına yol açmaktadır.

Kazaya uğrayan aracın alım satım ihtimali azalır. Bu nedenle de kişiler aracını piyasa değerinden daha düşük fiyata satmak zorunda kalır. Bu durumda da aracı hasarlanan kişi, kaza nedeniyle aracının piyasa fiyatında meydana gelen eksilmeyi, değer kaybını karşı tarafın kusuru oranında karşı araç sürücüsü, işleteni veya karşı tarafın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasından (ZMMS) ve kaskosundan talep edebilir. Araç değer kaybı kavramı, kazalı aracın (parçaları daha yenisi veya orijinali ile değişse dahi) kazadan önceki değerine nazaran mali bir kayıp yaratması düşüncesi ve beklentisi ile ortaya çıkmıştır.  Buna göre kazaya karışan aracın, kazadan önceki ikinci el piyasa değeri ile kazadan sonraki ikinci el piyasa değeri arasındaki düşüş farkına “araç değer kaybı” denir. Araç değer kaybı hesaplama işlemini hızlıca yaparak aracınızda oluşan değer kaybını tespit edebilirsiniz. Aracınız bir kazada hasara uğradıysa ister istemez ikinci el piyasasında değer kaybı olacaktır. Bunun için de araç değer kaybı hesaplama işlemi yapılmalıdır. Alınıp satılırken kayıtlarda bulunan hasar durumuna göre aracınızın değeri düşecektir. Araç değer kaybı hesaplama işlemi yapmak için tabloyu eksiksiz doldurunuz.

Hukukumuzda öncelikle Yargıtay kararları ile yer bulmuş olan bu tazminat kalemi, 14 Mayıs 2015 tarihli Resmi Gazete’de T.C. Başbakan Yardımcılığı (Hazine Müsteşarlığı) tarafından yayınlanan ve 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 5.maddesi düzenlemesi ile norm olarak da düzenlenmiştir. “Maddi Zararların Teminatı” başlıklı 5. maddeye göre: “Hak sahibinin kaza tarihi itibariyle bu genel şartta tanımlanan ve zarar gören araçta meydana gelen değer kaybı dahil doğrudan malları üzerindeki azalmadır. Sigortalının sorumlu olduğu araç kazalarında değer kay- bi, talep edilmesi halinde ilgili branşta ruhsat sahibi sigorta eksperleri tarafından tespit edilir. Değer kaybının tespiti bu Genel Şart ekinde yer alan esaslara göre yapılır.”

• İnfaz Hesaplama
• Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama
• Kıdem Tazminatı Hesaplama
• Araç Değer Kaybı Hesaplama
• Trafik Kazası Tazminatı Hesaplama

Araç Değer Kaybı Kimden Alınır?

Araç değer kaybı, hasar gören aracın piyasadaki değişim değer durumunu niteleyen bir kavramdır. Bu kavram, hasar alarak onarım gören aracın ikinci el piyasa değerindeki düşüşü ifade eder. Zira, kazaya karışıp hasar gören aracın, en iyi şekilde tamir edilmiş olsa bile, TRAMER (Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi) kayıtlarında yer alacak kaza kaydı nedeniyle, piyasa değişim değerinde bir düşüş olacaktır. Ancak, bir aracın kazaya karışması sonucu bir parçasının boya işlemi görmesi üzerine, aracın yeniden kaza geçirmesi halinde değer kaybı söz konusu olmazken; hasarlı parçanın değişmesi değer kaybına yol açmaktadır. Araç değer kaybı;

• Sigortadan
• Kaskodan
• Kazaya karışan araç sürücüsünden
• Aracın ruhsat sahibinden
• Aracın işletme sahibinden alınabilir.

Araç değer kaybı kavramı, kazalı aracın (parçaları daha yenisi veya orjinali ile değişse dahi) kazadan önceki değerine nazaran mali bir kayıp yaratması düşüncesi ve beklentisi ile ortaya çıkmıştır. Buna göre, daha az kusurlu taraf, daha fazla kusurlu tarafa ve/veya sigortacısına haksız fiilden kaynaklı gerçek bir zararın tazmini talebini yönelmektedir. Kısaca kazaya karışan aracın, kazadan önceki ikinci el piyasa değeri ile kazadan sonraki ikinci el piyasa değeri arasındaki düşüş farkına “araç değer kaybı” denir. Esasen her aracın ikinci el piyasa değerinde, trafiğe çık- tığı andan itibaren kaza yapmasa dahi modelinin eskimesi, parçalarının yıpranması, kullanım ömrünü tamamlaması gibi nedenlerle doğal bir düşüş vuku bulmaktadır. Değer kaybı kalemi ise, bu doğal değer eksilmesinden farklı olarak, kaza sonucu araçta meydana gelen ani düşüşün tazminine yönelik bir zarar kalemidir.

Trafik kazasında kusurlu veya daha fazla kusurlu olan taraf, kazanın gerçekleşmesinde herhangi bir kusuru bulunmayan araç sahibinin zararını karşılamakla yükümlüdür. Dolayısıyla, araç değer kaybına ilişkin talepler, meydana gelen kazada haksız (kusurlu) olan tarafa ve dolayısıyla da trafik sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketine karşı öne sürülecektir. Bu taleplerin ise, ilgili sigorta şirketine yazılı bir şekilde sunulması gerekmektedir. Üçüncü başvuracağı kişi ise aracın sahibi bir yerde çalışıyor ise o şirketin sahibi araç işleten sorumluluğu ile değer kaybını talep edebilir.

Araç Değer Kaybı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Değer kaybı, hasarlı trafik kazaları sonrası aracın değerinde meydana gelen azalma olarak tanımlanabilir. Araç değer kaybı, bir motorlu aracın kazadan önceki hasarsız piyasa sürüm değeri ile kaza sonrası onarıldıktan sonraki değeri arasında oluşan farktır. Kazaya uğrayan aracın, hiç hasar almamış gibi kabul edilmesi ve satılması zor olacağı aşikardır. Bu durumda kazada %100 kusuru olmayan araç sahibinin aleyhine bir durum olacak ve aracının piyasa değerinden ucuza satmak zorunda kalacaktır. Kararlarda da belirtildiği üzere; onarılmış olsa bile kazaya uğrayan araç, hiç hasar görmemiş araç değerinden düşük değerde olur. Bu durumda da araç değer kaybı söz konusu olur. Araç onarılmış olsa da satılmak istendiğinde aracın kaza geçirdiğini öğrenen alıcı istenen parayı vermeyecektir. Araç değer kaybı ile de bu fark karşı tarafın kusuru oranında karşı taraftan istenebilecektir. 14.05.2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında, değer kaybı başvurularında kullanılacak hesaplama metodu 4 ana başlık içermektedir. Bunlar:

• Kaynaklı ana parçalarda değişim,
• Kaynaklı ana parçalarda düzeltme,
• İlk iki bölümde yer almayan parçalar,
• Boya uygulanan aksamlar

olarak belirtilmiştir. Ancak, araçtaki değer kaybının tespiti için her somut olaya uygulanabilecek standart bir formül yoktur. Pek çok değişken araçtaki değer kaybını etkileyebilmektedir.

Araç değer kaybı hesaplama, trafik kazaları sonucunda onarım gören araçların ikinci el piyasa değerlerinde meydana gelen azalmanın hesaplanmasıdır. Trafik kazası sonrasında yaşanan zarara bakılmaksızın, araç ne kadar kusursuz bir şekilde tamir edilirse edilsin, araç değer kaybı kaçınılmazdır. Tramer (Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi) kaydına sahip olan araçların, ikinci el değerleri düşmekte ve satışları da daha zor hale gelmektedir. Kaza sonrası onarıma tabi tutulan bir araca teklif edilen bedel, hiç kazaya karışmamış ve iyi koşullarda kullanılmış benzer araçlara kıyasla daha düşük olma eğilimindedir. Bu nedenle, kaza sonucu araçta meydana gelen değer kaybının telafisi önemlidir.

Mevcut hesaplamalarda farkın ortaya çıkmasında ana etken rayiç değerin tespitinden kaynaklanmaktadır. Kasko araç listesinde yer almayan parçaların piyasa rayiç bedelinin tespiti için ise piyasa analiz yöntemi kullanılmaktadır. Buna göre;

• Kazaya karışan aracın piyasadaki tercih durumu,
• Hasarın boyutu,
• Aracın üretim yılı,
• Marka ve model bilgisi,
• Aracın kilometresi,
• Hasar geçmişi ve niteliği,
• Aracın kilometresi,
• İşlem gören parçaların niteliği ve sayısı,
• Trafiğe çıkış tarihi dahi araçtaki değer kaybının miktarını etkileyebilmektedir.

Bu konuda Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/4690 E.-2016/7983 K. Sayılı ve 20.09.206 tarihli ilamıyla uygulamaya şu şekilde yol göstermektedir: “Araçta meydana gelen değer kaybının; Aracın serbest piyasa koşullarına göre kaza tarihi itibariyle hasarsız haldeki ikinci el rayiç değeri ile aracın yaşı, özellikleri, hasar miktarı ve hasarlı kısmın özellikleri dikkate alınarak, kazadan sonraki hasarlı halinin rayiç değeri tespit edilip bu iki miktar arasındaki azalmaya (farka) göre hesaplanması gerekir.”

Kaza geçiren aracın, kaza tarihindeki hasarsız piyasa değeri ile hasarlı haldeki piyasa değeri arasındaki farkı belirlemek için aracın modeli, markası, özellikleri, kaza sonrası aracın hasarı, kaza nedeniyle yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı birlikte değerlendirilerek araç değer kaybı hesaplanır. Kazada hasara uğrayan parçaların daha öncesinde hasara uğramamış parçalar olması gerekir. Kaza nedeniyle hasarlanan parçalar, öncesinde de hasara uğrayıp onarılmışsa araç sahibi bu hasarlı parçalar doğrultusunda araç değer kaybı talep edemez. Araç değer kaybı talep edilirken bazı belgelere gereklidir. Bu belgeler; kaza tespit tutanağı, kusur oranlarını gösteren tutanak, hasarı gösteren ve her açıdan çekilmiş fotoğrafları, onarımla ilgili parça ve işçilik faturaları, araç Ruhsatları, sürücü ehliyeti ve kimlik belgesi, araçların ZMMS poliçeleri, kasko poliçeleri ve sair belgelerdir. Bu belgeler ile öncelikle sigorta şirketlerine başvurulması gerekmektedir.

Araç Değer Kaybı Hesaplama 2024

Araç değer kaybı hesaplama nasıl yapılır? Araç değer kaybı hesaplama birkaç kritere bağlı olarak hesaplanır. Değer kaybı hesaplamada önemli olan hususlardan bazıları aracın markası, modeli, üretim yılı ve piyasa değeri olabilir. Değer kaybı hesaplama işlemi bu kriterlere göre yapılır. Yani kazadaki bu kriterler hesaplamada dikkate alınır. Araç değer kaybı hesaplaması için önemli olan bir diğer kriterler;

• Öncelikle araç değer kaybının talep edilmesi gerekir. Araç değer kaybı talep edilmediği sürece karşılanmaz. Ayrıca araç değer kaybı iki sene içerisinde talep edildiği takdirde karşılanır.
• Kusursuzluk şartı araç değer kaybı isteyen tarafın tamamen kusursuz veya tamamen kusurlu olmama durumudur.
• Araç değer kaybı alabilmek için aracın 125.000 kilometreyi aşmamış olması gerekir.
• Kazayı yapan iki araç bulunmalı

Bu şartlar araç değer hesaplama için büyük önem taşır. Bu şartlar yerine getirilmediği takdirde araç değer hesaplama yapılamaz. Araç değer kaybı hesaplama talep olması halinde araç değer hesaplama formülüne göre düzenlenir.

Araç Değer Kaybı Hesaplama Formülü

Araç değer kaybı hesaplama formülünde öncelikle aracın rayiç değeri ve kilometresi önemlidir.

Baz Değer Kaybı = Aracın Rayiç Değeri x %1.9

Total Değer Kaybı = Baz Değer Kaybı x Hasar Boyutlu Katsayısı x Araç Kullanılmışlık Düzeyi (Km) Katsayısı

Hasar Büyüklüğü Tanımları 

Değer kaybı tazmini için karşı tarafın kusuruyla orantılı olarak değer kaybı talep edilebilmekte. Önemli olan karşı tarafta yüzde elli de olsa kusur olmasıdır. Araç değer kaybı hesaplama işlemini,

• Ekspertize
• Bilirkişi kurumuna

yaptırabilirsiniz. Kazadan sonra değer kaybı talebinizi içeren bir dilekçe yazdığınız kusurlu tarafın sigorta şirketinden aldığınız ret yanıtına göre Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuruda bulunabilirsiniz. Ancak isterseniz dava açma hakkına da sahipsiniz. Araç değer kaybı hesapla işlemini ekspertize yatırmanız durumunda sigorta şirketi bu ücreti de tarafınıza ödeyecektir. Araçların rayiç değerini https://www.sahibinden.com/ sitesinden öğrenebilirsiniz.

Araç Değer Kaybı Hesaplama Örneği

Kaza yapan aracın piyasa fiyatı 100.000,00 TL, kilometresi 15.000 km ve altında, kazada kusur oranı %0 olduğu varsayıldığında araç değer kaybı hesaplaması şu şekilde olacaktır;

• Hasar giderme tutarı 20.001,00TL üzeri ise araç değer kaybı 15.390,00TL olur.
• Hasar giderme tutarı 12.001,00TL – 20.000,00TL arası ise değer kaybı 12.825,00TL olur.
• Hasar giderme tutarı 4.001,00TL – 12.000,00TL arası ise değer kaybı 8.550,00TL olur.
• Hasar giderme tutarı 2.001,00TL – 4.000,00TL arası ise değer kaybı 4.275,00 TL olur.
• Hasar giderme tutarı 0,00TL – 2.000,00TL arası ise değer kaybı 0 – 2.000 TL (Hasar Giderme Tutarı Kadar) olacaktır.

Araç Değer Kaybının Tespiti

Trafik kazasında meydana gelen araç değer kaybı hesaplaması, Yargıtay kararlarına göre, o dönemin piyasa rayici temel alınarak yapılır. Yani, bu tespit işlemi oldukça basit bir mantıkla yürütülür. Kazaya karışan aracın, kaza öncesi piyasa değeri ile hasarın onarımı sonrası rayiç değeri arasındaki fark hesaplanarak araç değer kaybı miktarı belirlenir. Fakat, bu yöntem dışında da farklı hesaplama metotları bulunmaktadır. Son zamanlarda yaygınlaşan bir diğer yöntem şu şekildedir:

Total Değer Kaybı = Baz Değer Kaybı x Hasar Boyutu Katsayısı x Aracın Kullanılmışlık Durumu

Sigorta eksperleri, araçta meydana gelen değer kaybını tespit ederken pek çok kriteri dikkate almaktadır. Bu kriterleri şu şekilde sıralamak mümkündür;

• Araçın ikinci el piyasa değeri
• Geçmişte yaşadığı hasarlar
• Aracın kilometre durumu
• Üretim yılı
• Hasar gören parçalar ve bunların araçtaki değeri

Tüm bu hususlar, hesaplamaya esas teşkil eden aracın, kazadan önceki ve sonraki bedelleri tespit edilirken göz önünde bulundurulur.

Araç Değer Kaybı Tazminatı Kimlerden Talep Edilmelidir?

Araç değer kaybı taleplerinde, öncelikle, kazanın çift taraflı olması gerekir. Çift taraflı bir trafik kazasında, kaza nedeniyle araçta meydana gelen değer kaybı, gerçek zarar içinde değerlendirilir ve bu zarardan Karayolları Trafik Kanunu gereğince;

• Zarar veren sürücü,
• Aracın işleteni,
• Varsa bağlı olduğu teşebbüsün sahibi,

müştereken ve mütesselsilen sorumlu olurlar. Bunun yanı sıra;

• Zorunlu mali mesuliyet sigortacısı,
• Aşan kısım yönünden eğer var ise ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı da sorumlu olur.

Karayolları Trafik Kanunu’nun 85. Maddesine göre; “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve mütesselsilen sorumlu olurlar.” Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere, burada kabul edilen sorumluluk, tehlike esasına dayalı kusursuz halidir. Bu kapsamda, sorumluluk kusura dayanmadığından, işletenle araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi veya eylemlerinden sorumlu oldukları kimseler, hiçbir kusurları bulunmasa dahi ortaya çıkan zararlardan sorumlu olacaklardır.

Araç Değer Kaybı Hesabında Kusurun Önemi

Trafik kazalarında, zarar verenin verdiği zararı karşılaması, haksız fiil nedeniyle verilen zararın tazmini anlamına gelmektedir. Haksız fiile ilişkin hükümler ise Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi; “Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür” hükmünü içermektedir. Kusur da bu sorumluluktan kurtuluş sebeplerinden biridir. Diğer bir değişle, değer kaybına sebep olan sürücü, olayda tam kusursuz olduğunu ispat ederek sorumluluktan kurtulabileceği gibi kusuru nispetinde bedelden indirim de talep edebilir.

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/18030 E., 2016/5795 K. ve 11/05/2016 tarihli içtihadında “Somut olayda, her iki taraf kaza esnasında kendisine yeşil ışık yandığını ve diğer tarafın kırmızı ışıkta geçtiğini iddia etmiştir. Dosya kapsamında bulunan Adli tıp Kurumu Trafik İhtisas dairesinden alınan 09.03.2010 tarihli bilirkişi raporunda alternatifli olarak kırmızı ışıktan geçme durumuna göre kusur oranı tayin edilmiştir. Bu haliyle meydana gelen kazada hangi araç sürücüsünün kırmızı ışıkta geçtiği belirlenmiş değildir. Bu durumda, Dairemizin yerleşik içtihatları uyarınca tarafların kazanın meydana gelmesinde %50 oranında kusurlu olduğu kabul edilerek zararın yarı yarıya paylaştırılması gerekmektedir. Mahkemece, davalı sürücünün kazanın meydana gelmesinde %50 oranında kusurlu olduğu kabul edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir” diyerek, tazminat bedelinden sorumlunun kusuru nispetinde indirim yapılması gerektiğini söylemiştir.

2918 sayılı KTK’nin 81.maddesine işlerlik kazandırmak amacı ile tarafların kaza esnasında kendi aralarında tanzim ettikleri tutanak esas alınmakta ve TRAMER kaza tespit tutanağı uygulamasında taraflara kusur dağılımı yapılmaktadır. Ancak belirtmek gerekir ki bu kusur dağılımı sigorta şirketleri arasında sadece üç çeşit olarak % 0, % 50 ve % 100 oranları şeklinde uygulanmaktadır. Gerek tahkim gerekse adli yargı sürecinde tarafların kusura ilişkin itirazlarının bulunması halinde, dosya kusur incelemesi bakımından bilirkişiye tevdi olunmaktadır. Zira bilindiği üzere trafik poliçelerinde tazminat, kusur oranına göre hesaplanmaktadır.

Araç Değer Kaybı Bedeli Nasıl Talep Edilebilir?

Trafik Sigortası Genel Şartları kapsamında değer kaybı başvurusunda bulunabilmek için şu şartların varlığı aranmaktadır:

• İlk olarak kazaya karışan aracın pert olmaması gerekir.
• İkinci olarak ise, trafik kazasında kusurun tamamının araç değer kaybı talebinde bulunan kişide olmaması gerekmektedir.
• Kaza sonucu araçta bir hasar meydana gelmesi ve bu hasarın onarılması gerekmektedir.
• Son olarak ise, parçaların daha önce bir kaza nedeni ile onarılmamış olması gerekmektedir.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu m.97’ye göre; “Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.”

Söz konusu kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere, öncelikle ilgili sigorta kuruluşuna yazılı olarak başvurmak ve yukarıda yer alan şartları da sağlaması koşuyla, zorunlu mali sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklar “genel mahkemelerde” görülebileceği gibi, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesi gereğince “tahkim” yolu ile de çözümlenebilir.

Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Nasıl Yapılır?

5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ile kurulmuş olan Sigorta Tahkim Komisyonu, üye sigorta kuruluşları ile sigorta ettiren veya sigortadan menfaat sağlayan kişiler arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkları, bağımsız sigorta hakemleri aracılığıyla adil, tarafsız ve hızlı bir şekilde çözmeyi amaçlamaktadır. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre; Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilmek için ilk olarak ilgili sigorta kuruluşuna başvurulması gereklidir. Sigorta kuruluşunun başvuruya cevaben gönderdiği nihai yazı, talebi karşılamadıysa veya sigorta kuruluşundan 15 iş günü (trafik sigortasında 15 gün) içinde yazılı bir cevap verilmediyse, kuruluştan alınan cevabi yazı ve iddianın ispatına yarayacak diğer belgelerle birlikte Komisyon’a başvurabilir. Komisyon’a başvuru iki türlü yapılabilir. Bunlar şu şekildedir:

• Posta yoluyla ya da
• Şahsen yapılabilir.

Sigortacılıkta Tahkime ilişkin Yönetmeliğin 16’ncı maddesi uyarınca Komisyon’a başvuruların başvuru formu doldurularak yapılması zorunludur. Sadece ıslak imzalı başvuru formları kabul edilecek olup, faksla yapılan başvurular dikkate alınmayacaktır. Ayrıca mahkemeye, Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca tahkime veya Tüketici Hakem Heyetine intikal etmiş uyuşmazlıklar hakkındaki başvurular da Komisyon tarafından değerlendirilmeyecektir.  Sigorta Tahkim Kurulu’na yapılan başvuru olumlu sonuçlanırsa, bahsi geçen sigorta şirketi zarar ödemek zorunluluğu ile karşı karşıya kalacaktır.

Sigorta Tahkim Komisyonu’na Başvuru İçin Gerekli Belgeler

Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuruda aşağıdaki belgelerle başvurulması gerekmektedir:

• Web sayfasından veya komisyondan temin edilerek eksiksiz olarak doldurulmuş ıslak imzalı başvuru formu,
• Başvuru sahibi gerçek kişilerin geçerli bir kimlik belgesinin fotokopisi,
• Başvuru ücretinin ödendiğine dair banka makbuz örneği,
• Sigorta kuruluşunun başvuruyu kısmen ya da tamamen olumsuz sonuçlandıran şirket yetkililerince imzalanmış nihai cevap yazısı veya başvuruyu yaptıktan sonra kuruluşun 15 iş günü (trafik sigortasında 15 gün) sonunda yazılı cevap vermediğinin ispatına yönelik belge,
• Kuruluştan alınan cevabın neden karşılamadığının detaylarını içeren açıklamalar ile Komisyon başvurusunda ne talep edilmiş olduğunun açık ve somut olarak gösteren beyan (bu hususlar başvuru formunda da yer alabilir.)
• Uyuşmazlık konusundaki haklılığı destekleyen diğer tüm belgelerin okunaklı birer sureti (mevcut ise sigorta sözleşmesinin bir sureti ile birlikte)

Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılan başvurunun ne kadar etkili bir şekilde sunulduğu değil, özü önemlidir. Komisyona yapılan başvurular ilke olarak dosya üzerinden değerlendirilmekte ancak gerekli görüldüğü takdirde duruşma yapılmaktadır. Bu nedenle haklılığı ispatlayacak bütün belgelerin Komisyon’a ulaştırılması, daha sağlıklı bir karar verilmesi bakımından önem arz etmektedir. Bu belgeleri genel itibariyle şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Kazanın gerçekleştiği anda tutulan kaza tutanağı,
• Hasar tespit tutanağı,
• Araçların kaza sonrası çekilen, özellikle hasarı gösteren fotoğrafları,
• Aracın ekspertiz raporu,
• Aracın ruhsatı vb. belgeler iddianın ispatı bakımından önem arz etmektedir.

Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvurular Nasıl Sonuçlandırılır?

Komisyona başvuru yapılmasının ardından ilgili başvuru, gerekli şartları taşıyıp taşımadığının tespiti bakımından ön incelemeye tabi tutulur. Yapılacak ön inceleme neticesinde Komisyon, başvurunun sigorta hakemleri tarafından esastan ele alınıp alınmayacağının kararını en geç 15 gün içinde verir. Eğer başvurunun hakemlerce incelenmesine karar verilirse başvuru derhal bağımsız sigorta hakemlerine iletilir ve Hakemler, görevlendirildikleri tarihten itibaren en geç dört ay içinde karar vermeye mecburdur. Aksi halde, uyuşmazlık yetkili mahkemece halledilir. Ancak, bu süre tarafların açık ve yazılı muvafakatleriyle uzatılabilir.

Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru sonrası sigorta hakemleri tarafından verilen 5.000 TL’ye kadar ki kararlar kesindir. 5.000 TL’den fazla 40.000 TL’den az meblağı içeren kararlar bakımından bir defaya mahsus olmak üzere komisyona itiraz edilebilir. 40.000 TL üstü meblağlara ilişkin itiraz üzerine verilen kararların temyiz edilmesi mümkündür. Uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararları, 5684 sayılı Kanunun 30’uncu maddesinin 16. fıkrası uyarınca Komisyon tarafından doğrudan taraflara tebliğ edilecek ve daha sonra saklanmak üzere yetkili mahkemeye gönderilecektir.

Araç Değer Kaybının Dava Yolu ile Talep Edilmesi Halinde Görevli ve Yetkili Mahkeme

Esas itibariyle, araç değer kaybı davaları TBK m. 49 vd. düzenlenen haksız fiil sorumluluğuna dayanmaktadır. Bu kapsamda, öncelikle ilgili sigorta şirketine başvurmak şartıyla genel mahkemelerde dava açmak mümkündür.  Ancak, araç değer kaybına ilişkin tazminat taleplerinde davacının tacir veya tüketici olması; davanın kazaya karışan diğer aracın zorunlu mali mesuliyet sigortacısına veya kasko sigortacısına açılması durumlarında hukuki ilişkiden kaynaklı olarak görev hususunda pek çok farklı ihtimal ortaya çıkmaktadır.

Haksız fiilden kaynaklanan tazminat davalarında görevli mahkeme, genel hukuk mahkemesi olan asliye hukuk mahkemesidir. Ancak ilgili davanın sigorta şirketine karşı açılacak ise bu durumda görevli mahkeme 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m.4 uyarınca Asliye Ticaret Mahkemeleri olmaktadır. Aynı şekilde hem davacının hem de davalının tacir olduğu durumlarda değer kaybına ilişkin olarak açılacak davalarda görevli mahkeme TTK m.4 uyarınca Asliye Ticaret Mahkemeleri olmaktadır.

Dolayısıyla, eğer karşı taraf tacir değilse ve sigorta şirketi olarak hasım gösterilmeyecekse davanın görüleceği görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olacaktır. Ancak dava hem sigorta şirketine hem de aracın sürücüsüne ya da aracın sahibine açılacaksa görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi olacaktır.

Öte yandan, Yargıtay, yargı yerinin belirlenmesine ilişkin bir kararında ise; maddi hasarlı trafik kazasına karışan aracı yetkisiz servise yönlendiren ve orijinal parça kullanılmaması nedeniyle değer kaybına neden olan kasko şirketine karşı açılan davada görevli mahkemenin Tüketici Mahkemesi olduğuna hükmetmektedir.

Değer kaybına ilişkin açılacak davalarda Genel yetkili mahkeme ise davalının ikamet ettiği yer mahkeme olmakla birlikte, değer kaybı davaları haksız fiil sorumluluğuna dayandığından HMK m.16 gereği; haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yer mahkemeleri de yetkilidir.  Ancak buradaki yetkiler kesin yetki hali olmayıp seçimlik yetkilerdir. Dolayısıyla değer tespitine ilişkin dava açacak kişi bu mahkemelerden birini seçerek davasını orada açabilir.

Araç Değer Kaybı Talebi İçin Sigorta Şirketi Başvurusu Nasıl Yapılır?

2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu md.97 gereği, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması halinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir. Kaza sonrası meydana gelen zararın tazmini için sigorta şirketine başvuru bir dava şartı konumundadır.

İlgili kanun maddesi gereği araç değer kaybının öncelikle karşı tarafın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortasından talep edilmesi gerekmektedir. İlgili sigorta şirketine mail yoluyla veya posta yoluyla kaza nedeniyle meydana gelen hasar sonucunda araçta oluşan araç değer kaybının ödenmesi talebi iletilir. Sigorta şirketi bu talebe 15 gün içerisinde cevap vermezse veya eksik ödeme yaparsa 15 günün sonunda dava yoluyla ya da tahkimle araç değer kaybının ödetilmesi istenecektir. Aracınızda kaza sonucu meydana gelen değer kaybını kısa zamanda ve eksiksiz geri almak için araç değer kaybı başvurusunda bulunmanız gereklidir. Araç değer kaybı başvurusu yapmadan önce;

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m. 72’ye göre; “Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve herhâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.” Bu halde, araç değer kayıplarına ilişkin taleplerde zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde zamanaşımına uğrar.

Sigortasından Araç Değer Kaybı Tazminatı Talebi Dilekçe Örneği

……………………… SİGORTA A.Ş.’YE

Konu : …Poliçe No’lu Genişletilmiş Kasko bedelinden ….-TL  Araç Değer Kaybı Bedelinin tarafımıza ödenmesi talebidir.

…/…/2024 tarihinde Ankara’da meydana gelen trafik kazası neticesinde, müvekkile ait 06 … … plakalı araç ile (karşı taraf sürücüsü ad soyad) sevk ve idaresindeki 18 … …. plakalı aracın çarpışması sonucu çift taraflı ve maddi hasarlı trafik kazası meydana gelmiştir. Söz konusu kaza sebebiyle müvekkile ait araçta …-TL’lik hasar meydana gelmiş ve yine aynı kaza sebebiyle …-TL’lik araç değer kaybına uğramıştır.

Kaza tespit tutanağından da görüleceği üzere şirketiniz nezdinde ……………. No’lu poliçeyle sigortalanmış olan 18 … …. plakalı araç sürücüsü meydana gelen kazada kusurlu ve sorumludur. Müvekkilimin ise müterafik kusuru bulunmamaktadır.

Ancak 18 … …. plakalı aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesinin teminat limitinin ….-TL olması ve aracın onarımı için …-TL’lik ödenmiş olması sebebiyle değer kaybı bedeli talep edilememiştir. Kusurlu aracın şirketinizde ………………… Poliçe No’lu Genişletilmiş Kasko Poliçesi bulunması nedeniyle tarafınıza başvurma zorunluluğu doğmuştur.

Aracın değer kaybı bedeli ile ilgili olarak Zorunlu Trafik Sigortasının poliçe teminat limitinin dolması sebebiyle müvekkile ait araçta meydana gelen değer kaybının tazmininden Genişletilmiş Kasko Sigorta Poliçesini düzenleyen şirketiniz sorumlu olup, araç değer kaybının müvekkilime ödenmesi gerekmektedir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle işbu dilekçenin tarafınıza tebliğinden itibaren 8 iş günü içinde, …-TL’lik araç değer kaybı bedelinin tarafımıza ödenmesi, aksi takdirde aleyhinize yargı yoluna başvurulacağı, yargılama masrafı, ticari temerrüt faizi ve avukatlık ücretinden sorumlu tutulacağınız hususları talep ve ihtar olunur…/……/2024

İhtar Eden Vekili

Av. Umur YILDIRIM                                                                                                                                                                                                

Hesap Sahibi:

IBAN:

Ekler :

• Kaza Tespit Tutanağı, Araç Fotoğrafları,
• Araç ruhsatı,
• Genişletilmiş Kasko Poliçesi
• Kazaya Karışan Araç Tescil Bilgileri,
• Değer Kaybı Ekspertiz Raporu ve Faturası
• Onaylı Vekaletname sureti.

Araç Değer Kaybı Yargıtay Kararı

Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 26.01.2022 tarih, 2021 / 19625E. 2022 / 982K. Sayılı kararı;

Karşı aracın zorunlu trafik sigortacısı olan davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından aynı kaza nedeniyle davacının 19.969,00 TL araç hasar bedelinin karşılandığı anlaşılmıştır. 29/11/2015 kaza tarihi itibariyle araç başına maddi zarar zorunlu trafik sigorta poliçe limiti 29.000,00 TL’dir. Davalı …. Sigorta A.Ş. 19.969,00 TL hasar bedeli ödediğinden, bakiye poliçe limiti 9.031,00 TL’dir. Dolayısıyla toplam değer kaybı zararı olan 11.000,00 TL’den 9.031,00 TL düşüldüğünde davacının zorunlu trafik sigortası poliçe limitini aşan bakiye 1.969,00 TL değer kaybı zararı kalmaktadır. İhtiyari mali sorumluluk sigorta poliçesinde kaza başına maddi ihtiyari mali sorumluluk limiti 50.000,00 TL’dir. Bu durumda mahkemece davacının 9.031,00 TL üzerinde kalan değer kaybı zararı için zorunlu trafik sigorta poliçe limiti dolduğundan, aşan 1.969,00 TL değer kaybı zararı için ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı olan diğer davalı … Sigorta A.Ş. yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davalı …. Sigorta A.Ş. sanki davacının aracının kasko sigortacısı imiş gibi, değer kaybından sorumlu olmadığından bahisle davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından, 6100 Sayılı HMK’nun geçici 3/2 maddesi delaletiyle 1086 sayılı HUMK’nun 429. maddesi gereği kanun yararına bozma isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.