İşsizlik Maaşı Hesaplama

İşsizlik Maaşı Nedir?

İşsizlik maaşı, bir işte veya işyerinde çalışmakta iken, çalışma istek ve gücüne sahip olduğu halde, gayrı iradi ve kusuru dışında başka sebeplerle işini kaybeden çalışanların, işsiz kalmaları sebebiyle yaşadıkları gelir kaybını az da olsa önleyerek kendisi ve ailesinin geçimini sağlayamayacak kadar zor duruma gelmesinin önüne geçmek maksadıyla belirli bir süreliğine ve ölçüde yapılan nakdi yardımlardır. İşsizlik maaşı, Kanun’da belirtildiği üzere sigortalı işsizlere birtakım koşulları sağlamalarına istinaden işsiz kaldıkları dönemde belirli bir süre ve miktarda yapılmaktadır. İşsizlik maaşı ödenmesinin amacı, işsiz kalan bireyin, işsiz kaldığı dönemde kendisi ve ailesinin yaşamını sürdürebilme imkanına sahip olma hakkıdır. İşsizlik maaşı, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik maaşı miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik maaşı, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. İşsizlik maaşı alabilmek için;

• İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için, kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak, hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödemiş olmak, son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olması,
• İşsizlik sigortasını başlatmak için hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak gerekmektedir.

01/01/2024 – 31/12/2024 döneminde uygulanacak olan 2024 asgari ücret tutarı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının (ÇSGB) internet sitesinden brüt: 20,002.50 TL, net: 17,002.12 TL olarak duyurulmuştur. Hizmet akdi ile bir işyerinde çalışmakta iken istek, yetenek, sağlık ve yeterliliği olmasına rağmen, herhangi bir kasıt unsuru bulunmaksızın işini kaybeden sigortalıların işlerini kaybetmeleri nedeniyle uğramış oldukları gelir kaybının belirli bir süre ve belirli bir ölçüde karşılayan geçici destek işsizlik sigortası olarak ifade edilmektedir. İşsizlik sigortası kapsamında olan kişilere işsiz kalması halinde ödenen geçici destek tutarı ise işsizlik maaşı veya işsizlik ödeneği olarak tanımlanmaktadır. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Kanunda belirtilen şartları sağlayan sigortalı işçiler, işsiz kaldıklarında devletten belli bir süre maaş alabilirler. İşsizlik maaşından yararlanmak için hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde kuruma başvuruda bulunmak gerekmektedir. Başvurular internet üzerinden kolayca yapılabilmektedir. İşsizlik maaşı tutarını ve kaç ay boyunca ödeme alınabileceğini yukarıdaki işsizlik maaşı hesaplama aracı yardımıyla kolayca hesaplayabilirsiniz. Bunun için brüt maaşınız ve  toplam prim gün sayısını girerek hesapla butonuna basınız.

• İnfaz Hesaplama
• Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama
• Kıdem Tazminatı Hesaplama
• Araç Değer Kaybı Hesaplama
• Trafik Kazası Tazminatı Hesaplama

İşsizlik Maaşı Şartları Nelerdir?

İşsizlik maaşı, sigortalı işçilerin işten çıkarılmaları durumunda ekonomik açıdan desteklenmeleri için verilen ödenektir. İşsizlik ödeneği almak isteyen işçilerin kanunen ifade edilen bazı şartları karşılıyor olması gerekir. İşsizlik maaşı belirli bir süre ödenir. Dolayısıyla kişinin ömrünün sonuna kadar işsiz kalması halinde sürekli alabileceği bir maaş değildir. İşsizlik maaşının amacı; işçinin işsiz kaldığı dönemde iş bulma amacıyla işsiz geçirdiği zamanlar için ekonomik destek sağlamaktır. Söz konusu ödenek, işsizlik sigortası kapsamında alınır. Bir nevi işçiye işten çıkması durumunda belli bir süre sağlanan sigortadır. İşsizlik sigortası kapsamında işsizlik maaşı almak isteyen sigortalı işçinin;

1. Sigortalının kendi istek ve kusuru haricinde işsiz kalması, (kusursuz işten çıkarılması)
2. Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması,
3. Hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olması,
4. Hizmet akdinin feshini takip eden 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine
5. Şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak gerekmektedir.

Yukarıda sayılan koşullardan birinin gerçekleşmemesi halinde sigortalının işsizlik ödeneğinden yararlanması mümkün değildir. Nitekim, iş akdi Kanunda sayılan durumlardan biri ile sona eren ve öngörülen prim gün sayısını doldurmuş olan sigortalı işsiz, 30 gün içerisinde İŞKUR’a bizzat veya elektronik ortamdan başvurmadıkça işsizlik ödeneğine hak kazanamayacaktır. Kanun hükmünün lafzından da anlaşıldığı üzere, işsizlik maaşından yararlanmak için çalışırken kendi iradesi ve kusuru dışında işsiz kalmış olmak gerekmektedir dolayısıyla, ilk defa iş arayanlar işsizlik sigortası kapsamına girmemektedir.

İşsizlik Maaşı Hesaplama Nasıl Yapılır?

İşsizlik sigortasının asli amacı, işsizlik riskine maruz kalan sigortalı işsize gelir güvencesi temin etmektir. Bir anlamda, sigortalıların işsiz kalmaları halinde, belli bir süre ve miktarda ödenek sağlayarak bir miktar da olsa gelir kaybını gidermek; kendisinin ve ailesinin zor duruma düşmesinin önüne geçmektedir. Fakat, ödenek miktarı ve süresi sigortalı işsizi tembelliğe itecek, çalışma istek ve arzusunu söndürecek mahiyette olmamalıdır. Kanunda, işsizlik maaşı miktarı, sigortalıların son dört aylık prime esas kazançları üzerinden hesaplanmakta ve belli bir oranda ödeme yapılması öngörülmektedir. 4447 Sayılı Kanununun 50. Maddesinin birinci fıkrası “Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkıdır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, 4857 sayılı Kanunun 39. maddesine göre on altı yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemez.” hükmü ile işsizlik ödeneği miktarı alt ve üst sınırları düzenlenmektedir.

Buna göre, işsizlik ödeneğinin günlük miktarı, sigortalının son dört aylık prime esas kazancı üzerinden hesaplanmakta ve brüt kazancının yüzde kırkı olarak kabul edilmektedir. Yine, işsizlik maaşının miktarına da Kanunda sınır konulmuştur. Buna göre, 4857 Kanun uyarıca, işsizlik ödeneği, “on altı yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yüzde seksenini” geçememektedir. İşsizlik ödeneği sigortalının kazancı üzerinden hesaplanmakta ve ödenekten damga vergisi dışında herhangi bir kesinti yapılmamaktadır. İşsizlik ödeneği, nafaka borcu dışında haciz, devir ve temlik edilememektedir. Bununla beraber, sigortalıya yapılan fazla ödemeler, sigortalının kusurundan kaynaklanıyorsa faiziyle birlikte geri alınmaktadır.

İşsizlik maaşını tutarı, 4857 sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesine göre onaltı yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemez. Dolayısıyla 2024 yılının ilk altı olan Ocak – Haziran dönemi için alınabilecek en düşük (taban) aylık brüt işsizlik ücreti 8.001,25 TL, en yüksek (tavan) aylık maaş ise 8.001,25 TL’dir. Ödenek tutarından %0,759 oranında damga vergisi kesintisi yapıldığından 2024 yılı Ocak – Haziran dönemi için alınabilecek en düşük (taban) aylık net ödenek 7.940,27 TL, en yüksek (tavan) aylık net ücret ise  15.879,54 TL’dir. Ancak bu tutarlar mayıs ayı ve sonrasında işten ayrılanlar için geçerlidir.

Günlük işsizlik maaşı, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. 2024 yılı için aylık işsizlik ödeneği hesabı;

Yani işsizlik maaşı ne kadar sorusunun cevabı: 2024 yılında en düşük işsizlik maaşı 7.940,27 TL en yüksek ise 15.879,54 TL olarak belirlenmiştir. Bu tablo uyarınca işsizlik maaşı hesaplaması yapabilirsiniz.

2024 Asgari Ücretinde Temel Parametreler

İşsizlik maaşı başvuruları, kişinin resmi başvurusunu izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılması gerekir. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde işsiz bireyin şahsına ödenir. İşsizlik ödeneğini erken tarihe almak noktasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yetkili konumdadır. Sigortalı işsizlere yapılacak olan ödemeler, İŞKUR’a bildirilen Banka Hesap numaraları (IBAN) aracılığıyla, bildirilen hesap numaralarının eksik ya da hatalı olması durumunda ise en yakın PTTBank aracılığı ile yapılmaktadır.

İşsizlik Maaşı Ne Kadar?

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. İşsizlik maaşı asgari ücretten etkilenen ödemeler arasında yer alıyor. 2024 yılında çalışanların en az alacağı asgari ücret tutarı 17,002.12 TL olarak belirlenmişti. Buna göre 2024 yılında en az 4 ay çalışan bir işçi için; işsiz kalması ve gerekli şartları taşıması halinde işsizlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücretin yüzde 40’ı, üst sınırı ise yüzde 80’i olarak hesaplandığı için yeni asgari ücretle işsizlik ödeneğinin en düşüğü 4 bin 3 lira, en yükseği ise 8 bin 6 lira şeklinde uygulanacak. Yani;

• 2024 yılında en yüksek işsizlik maaşı 15.879,54 TL ödenecek.
• 2024 yılında en düşük işsizlik maaşı 7.940,27 TL ödenecektir.

Bu rakamlardan binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılacak. İşsizlik maaşı ne kadar sorusu rakamlar üzerinden hesaplayacak olursak;

• Son 4 Ay 2024 Yılını Asgari Ücretle Çalışan İşçi: 7.940,27 TL (En düşük işsizlik maaşı)
• Son 4 Ay 2024 Yılını 50.000 TL  Çalışan İşçi: 15.879,54 TL (En yüksek işsizlik maaşı)
• Son 4 Ay 2024 Yılını  30.000,00 TL Çalışan İşçi 11.908,92 TL (Örnek işsizlik maaşı hesaplama)

En Düşük İşsizlik Maaşı Ne Kadar?

İşsizlik maaşı, işçinin ortalama brüt kazancının %40 kadar işsizlik maaşı ödemesi yapılır. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin %80’inden fazla olamaz.

• En düşük işsizlik maaşı 8.001,25 TL’dir.

En Yüksek İşsizlik Maaşı Ne Kadar?

İşsizlik maaşı, işçinin ortalama brüt kazancının %40 kadar işsizlik maaşı ödemesi yapılır. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin %80’inden fazla olamaz.

• En yüksek işsizlik maaşı 16.002,5 TL’dir.

İşsizlik Maaşı Kaç Ay Alınır?

İşsizlik maaşı ve işsizlik maaşı hesaplamaya ilişkin hususlar, İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 50. maddesinde düzenlenmiştir. İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca işsizlik maaşının ne kadar süre ile alınabileceği tek tek düzenlenmiştir. Bu madde kapsamında işsizlik maaşı süresi, kişisin son 3 sene içinde kaç gün sigorta kapsamında çalıştığına göre tespit edilir. Buna göre:

• Son 3 yıl içinde 600 gün boyunca sigortalı olarak çalışılmışsa 180 gün işsizlik maaşı alınır.
• Son 3 yıl içinde 900 gün boyunca sigortalı olarak çalışılmışsa 240 gün işsizlik maaşı alınır.
• Son 3 yıl içinde 1080 gün boyunca sigortalı olarak çalışılmışsa 300 gün işsizlik maaşı alınır.

İşsizlik maaşı almak için gereken şartlar içinde 120 gün prim ödeme şartı vardır. Fakat bazı hallerde primlerin eksik bildirildiği görülmektedir. Aşağıda ifade edilen hallerde, işsizlik maaşı almak için gereken prim ödeme şartının karşılandığı kabul edilir. Bu haller:

• Hastalık,
• Doğal afet,
• Ücretsiz izin kullanımı,
• Ekonomik kriz,
• Disiplin cezası,
• Genel hayatı etkileyen ciddi olaylar,
• Gözaltı ve tutukluluk hali,
• Grev ve lokavt,

İşsizlik Maaşı Başvuru

İşsizlik maaşı başvurusu; hizmet sözleşmesinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir. Başvuru, İŞKUR birimine şahsen gelerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir. İşsizlik maaşı hesaplaması için programımızı kullanabilirsiniz. İşsizlik maaşı ödenebilmesi için sigortalı işsizlerin iş almaya hazır durumda olması gerekmektedir. İşsizlik ödeneği başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır. Dolayısıyla, vekâletname ile başvuru yapılması imkanı bulunmamaktadır.  İşsizlik maaşına hak kazananlara sunulan diğer hizmetler;

• İşsizlik ödeneği
• 5510 sayılı Kanun gereği ödenmesi gereken sigorta primleri (genel sağlık sigortası primleri)
• Yeni iş bulma
• Meslek edindirme, geliştirme ve yetiştirme programları olarak belirlenmiştir.

İşsizlik sigortası kapsamında sağlanan bu yardım ve hizmetlerden yararlanabilmenin üç temel koşulu vardır. Bunlardan ilki, iş ilişkisinin sona ermesinin Kanunda öngörülen kriterleri taşıması, ikincisi, sigorta kapsamında sağlanan işsizlik ödeneğinden yararlanabilmek için gereken şartların eksiksiz tamamlanmış olması ve son olarak da Kuruma şahsen başvuru zorunluluğudur. 165 İŞKUR, sigortalı işsize sigorta kapsamında sağlanan bu ödeme ve hizmetleri ifa ile görevlendirilmiştir. İŞKUR’un Kanunda öngörülen bu hizmetleri sağlamaktan ve gerekli ödemeleri yapmaktan kaçınması mümkün olmamaktadır.

Sigorta Primlerinin Kurum Tarafından Ödenmesi (genel sağlık sigortası primleri): 4447 sayılı Kanunun öngördüğü işsizlik sigortası yardım ve hizmetleri kapsamında sigortalı işsizlere sağlanan yardım ve hizmetlerden biri de 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” gereği ödenecek sigorta primlerinin Türkiye İş Kurumu tarafından ödenmesidir. 5510 sayılı Kanunun 60. Maddesinin 1.fıkrasının (e) bendine göre, 25.01.1999 tarihli ve 4447 Sayılı Kanun 55 gereğince kısa çalışma ve işsizlik ödeneğinden yararlananlar da genel sağlık sigortalısı sayılmaktadır. İşsizlik ödeneğinden yaralanmaya hak kazanıp kendilerine işsizlik ödeneği bağlanan sigortalı işsizler, genel sağlık sigortalısı sayılmaktadır. Bu kişilerin tescili, Kurum tarafından sigortalının ödenekten yararlanmaya başladığı tarihi takip eden 1 ay içerisinde yapılmakta ve yine Kurum tarafından ödenmektedir. Sigortalı işsizin işsizlik ödeneğinden yararlandığı sürede yatırılan genel sağlık sigortası primleri ile hem kendisi hem de bakmakla yükümlü olduğu ailesi sunulan hizmetlerden yararlanmaktadır. İşsizlik sigortasından yararlanma süresi içerisinde sigortalıların hastalık ve analık primleri de karşılandığından, sigortalılar bu kapsamda sunulan hizmetlerden de faydalanabileceklerdir. İşsizlik ödeneği nasıl süreye bağlanmışsa; primlerin karşılanması da belli bir süreye bağlanmıştır. Bir diğer ifadeyle, ödenek bağlanma süresi ile primlerin karşılanması süresi arasında paralellik söz konusudur.

Yeni İş Bulma: İşsizlik sigortası kapsamında sağlanan ve işsizlik ödeneğinden sonra gelen en önemli yardım, sigortalı işsize iş bulmadır. Bu faaliyet aynı zamanda işsizlik sigortasının da en önemli özelliğidir. İşsizlik sigortası amacı, sigortalıya sürekli ödenek bağlayarak onu bağımlı hale getirmek değildir, aksine amacı işsiz sigortalıyı en kısa zamanda iş sahibi yaparak kendi geliriyle geçimini sağlama imkanları sunmaktadır. Sigortalı işsize iş bulma hizmetini ifa görevi, 4447 sayılı Kanunda da belirtildiği üzere İŞKUR’a verilmiştir. İŞKUR, bu kapsamda Kanunda da belirtildiği üzere sigortalı işsiz ile devamlı irtibat halinde olmak, onun mesleki bilgi ve becerilerini geliştirmek ve sigortalı işsize yeni bir iş bulma konusunda yardım etmek zorundadır. İŞKUR sigortalı işsize iş bulma görevini yerine getirirken, onun son çalıştığı işin ücret ve çalışma koşulları bakımından yakın yeni iş bulmak zorundadır. Kendisine önerine işi haklı sebep olmaksızın reddeden sigortalı işsiz, işsizlik ödeneği kesilecek ve hak kaybına uğrayacaktır. Fakat, hak kazanabilmek için gereken şartları tekrar sağlaması halinde, 4447 sayılı Kanunda belirtilen yardım ve hizmetler yeniden başlamaktadır.

Aktif İşgücü Hizmetleri Kapsamında Kurs ve Programlar: İşsizlik sigortasının en önemli hizmetlerinden bir diğeri de, sigortalı işsizlerin eski çalıştıkları işin çalışma koşulları ve ücretine uygun bir iş bulmasının mümkün olmaması halinde, işsiz kalığı süre boyunca mesleki becerilerini geliştirici, mesleki yeterliliklerini kaybetmelerini önleyici ya da yeni bir mesleği yapabilir hale gelebilmeleri için o mesleğin gerektirdiği yeterli mesleki bilgi ve eğitimi imkanı sağlamaktır. Bu sayede, işsizlik sigortasından yararlananlar, hem mesleki anlamda kendilerini geliştirmiş olacak hem de farklı meslekleri yapabilecek bilgi ve yeterliliğe ulaşmış olacaktır. İşsizlik sigortası kapsamında sağlanan yardımlardan olan meslek edindirme ve geliştirme programları bu anlamda büyük öneme sahiptir. Giderleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanan meslek edindirme ve geliştirme programları İŞKUR’un hedefleri ile paralellik göstermektedir. Sigortalı işsizler, meslek geliştirme ve edindirme eğitimi kapsamında sağlanan bu eğitim süresi boyunca 5510 sayılı Kanun uyarınca 4. Maddesinin 1.fıkrasının (a) bendine tabi olarak sigortalı kabul edilmiştir.

İşsizlik Maaşı Alırken Neler Yapılmamalıdır?

İşsizlik Ödeneği Miktarı; Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. 2024 yılı için asgari ücret yüzde 49 oranında artış yapılması dolayısıyla işsizlik maaşı almakta olan kişilerin maaşının artıp artmayacağını merak etmektedir. İşsizlik maaşı asgari ücrete endeksli olduğu için işsizlik maaşları da %49 artmıştır. İşsizlik maaşı alınan süre içinde;

• İkamet adresinin değişmesi,
• Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması,
• Yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması,
• Silahaltına alınılması,
• Yurtdışına çıkılması,
• Bir işte çalışmaya başlanması veya
• Mahkeme kararıyla işe iade edilmesi,

hallerinde durum 15 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya Alo170’e bildirilmelidir. İşsizlik ödeneğinden yararlananlar, kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.

kadim hukuk danismanlik

İşsizlik Maaşını Kimler Alamaz?

İşsizlik sigortası kapsamında olmayan sigortalılara örnek olarak:

• Memurlar, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na tabi çalışanlar,
• Hakimler ve Savcılar Kanunu’na tabi çalışanlar,
• Yüksek Öğretim Kanunu’na, Yüksek Öğretim Personel Kanunu’na tabi çalışanlar,
• Bağ-kurlular (işsizlik sigortası yerine esnaf ahilik sandığı)
• Hizmet akdine dayalı çalışmayanlar,
• İşçi sendika ve konfederasyonları ile sendika başkanlıklarına seçilenler,
• Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, gösteri, ses, müzik, resim, heykel ve benzeri işlerde uğraşanlardan hizmet akdi ile çalışmayanlar,
• Askerlik hizmetini er veya erbaş olarak yapanlar ile yedek subay okulu öğrencileri
• Meslek lisesi veya yükseköğrenimde staja tabi tutulan öğrenciler,
• Ceza infaz kurumunda çalıştırılan hükümlüler,
• Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstelenen işverenlerce yurtdışındaki işyerlerinde çalışmak üzere götürülen Türk İşçilerdir.

İşsizlik Ödeneğinde Hak Düşürücü Haller

İşsizlik sigortasının kesilmesinde olağan olan ve gerçekleşmesi arzu edilen yol, sigortalı işsizin yeni bir iş bularak çalışmaya başlamasıdır. Fakat, işsizlik ödeneğinin kesilmesinde başka nedenlerin varlığı da etkili olabilmektedir. Bu nedenlerden ilki, işsizlik ödeneğinin tüketilmesidir. Nitekim, işsizlik ödeneği süresinde de anlatıldığı üzere, işsizlik ödeneği süresi sigortalı tarafından ödenen prim günü sayısına doğrudan bağlıdır. Bu süre sona erdiğinde, sigortalı işsizin yeni iş bulamasa da işsizlik ödeneği kesilmektedir. İşsizlik ödeneğinin sona ermesine yol açan diğer neden de, işsizlik ödeneği almada hak düşürücü nedenlerin varlığıdır. İşsizlik ödeneğinden yararlanma hakkını düşüren bu nedenler, ya işsizlikle beraber ya da işsizliğin devam ettiği süreçte meydana gelmektedir. İşsizlikle birlikte meydana gelen hak düşürücü nedenler; sigortalının haklı bir nedene dayanmaksızın kendi isteğiyle işten ayrılması, iş sözleşmesinin feshedilmesinin kendi kusurlu davranışlarından kaynaklanması, işsizliğin toplu uyuşmazlık nedeniyle işyerinde çalışma faaliyetlerinin durmasından kaynaklanması ve işsizin hileli hareketlerde bulunarak işsizlik ödeneği alması şeklinde sıralanmaktadır.

İşsizlik sürecinde meydana gelen hak düşürücü nedenler ise; ilgili Kurum veya işveren tarafından yapılan uygun olduğu halde haklı neden bulunmaksızın iş önerisinin reddi, ilgili Kurumca önerilen mesleki eğitim ve gelişim programına katılmama, ilgili Kurumun çağrılarına ve görüşme taleplerine cevap vermeme ve görüşmelerine katılmama şeklinde sıralanmaktadır. 4447 sayılı Kanunda işsizlik ödeneğinin hangi hallerde kesildiğini düzenlenmiştir. Kanun’un 52. maddesinde, “işsizlik ödeneği ödenmesinde hak düşürücü nedenler” başlığı altında işsizlik ödeneğinin kesilme ve durdurulma durumları düzenlenmiştir. 4447 sayılı Kanunun 52. maddesinde, İŞKUR’ca teklif edilen, mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarıyla benzer nitelikte ve ikamet edilen yerin belediye sınırlarının dışında ancak belediye sorumluluğunda olan alan içinde bir işi haklı bir neden olmaksızın reddedenlerin ödeneklerinin kesileceği ve hak sahipliğinin sona ereceği düzenlenmiştir. Buna göre, 4447 sayılı Kanunun 52. Maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinde belirtilen bahsi geçen bu nedenlere dayanarak sigortalı işsizin hak sahipliğinin düşmesi için; önerilen işin;

• Teklif edilen işin Mesleğine uygun olması
• Çalıştığı son işe ücret ve çalışma koşulları bakımından benzer olması
• İkamet edilen belediye alanı sınırları içerisinde olmasına rağmen reddedilmesi gerekmektedir.

Ancak, İŞKUR tarafından teklif edilen bu iş, sigortalı işsizin mesleğine uygun ve çalıştığı son işle ücret ve çalışma koşulları bakımından benzer olsa da yaşadığı yerin belediye mücavir alanı sınırları dışındaysa, önerilen bu işin kabul edilmemesi işsizlik ödeneğinin kesilmesine ve hakkının kaybedilmesine neden olmayacaktır. Aynı şekilde, İŞKUR tarafından teklif edilen bu iş, sigortalı işsizin çalıştığı son işle ücret ve çalışma koşulları bakımından benzerlik gösterse ve ikamet ettiği yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bulunsa bile şayet mesleğine uygun değilse sigortalı işsizin bu işi kabul etmek gibi bir zorunluluğu olmamakla birlikte, işin kabul edilmemesi de hakkın kaybedilmesine yol açmayacaktır.

İşsizlik Maaşı Hangi Durumlarda Kesilir? 

Sigortalının işsizlik ödeneği almakta iken kanunda tahdidi şekilde sayılan hak düşürücü hallerden biri gerçekleştiğinde işsizlik ödeneği alma hakkı sona erecektir.

1. İşsizlik ödeneği elde edilmesinde hileli davranışlarda bulunma halidir. Hileli davranış genellikle işsizlik ödeneği talep ettiği veya aldığı sırada gelir getirici bir işte çalışma şeklinde olmaktadır. (İş Kanunu 52/1/b)
2. Yaşlılık aylığının alınması diğer bir hak düşürücü nedendir. 4904 sayılı yasa ile 52/b bendinde ‘Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilen’ şeklinde hüküm yer almaktadır. Böylelikle yaşlılık aylığı dışında sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve aylık almak, işsizlik ödeneğine hak kazanmaya engel oluşturmayacaktır.
3. Kurumca teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddeden, Kurum tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ya da haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyen sigortalı işsizlerin işsizlik ödenekleri (İş Kanunu 52/1/a,c,d)
4. Sigortalının ödenek almakta iken aynı zamanda kısmi süreli olarak bir işte çalışmasına da izin verilmemektedir. Zira bu süre zarfında ister tam ister kısmi süreli olsun gelir getirici bir işte çalışma, işsizlik ödeneğinin kesilmesine yol açan hak düşürücü nedenler arasında sayılmaktadır.